Auke Rienstra

Tom de Wal is oprichter van de stichting Frontrunners. De website verteld ons dat Tom inmiddels zes boeken heeft geschreven waarvan er inmiddels meer dan 130.000 zijn gedrukt. Hij spreekt meer dan 200 keer per jaar en er zijn al meer dan 800 studenten getraind op hun Bijbelschool.

CIP.nl omschreef Tom de Wal eerder als een rijzende ster onder welvaartsevangelisten. En terecht. Zijn boeken gaan als warme broodjes over de toonbank en hij wordt inmiddels al door meer dan 8200 mensen op YouTube gevolgd.

Vandaag wil ik zijn boek ‘Jezus aanraken: hoe iedereen kan genezen door Jezus aan te raken’ onder jullie aandacht brengen en vanuit de Bijbel behandelen. Ik zal me hierbij vooral richten op de valse uitgangspunten en op zijn behandeling van de ‘genezingsvraagstukken’, zoals hij ze noemt. Ik behandel dus niet elk punt in het boek. Dat zou helaas een ellenlange lijst veroorzaken…

Foutief uitgangspunt #1: Jezus genas allen

In zijn inleiding maakt Tom het onmiskenbaar duidelijk dat hij gelooft dat waar Jezus ook was, Hij ‘allen genas’ (p. 12-16). Dit is een belangrijk uitgangspunt voor Tom omdat dit zou bewijzen dat Jezus iedereen, nu, ook wil genezen. Immers, waar Jezus was, daar genas Hij allen. De discipelen konden het door de Heilige Geest en daarom wij nu ook. Maar is dit wel waar? Genas Jezus allen? Nee. Kijk en lees alsjeblieft met me mee:

• Joh. 5:1-9: de verlamde in Bethezda. Er lag daar een grote menigte van zieken, blinden, kreupelen en verlamden (vers 3) maar Jezus genas er maar één (vers 8-9). En deze man wist niet eens wie Jezus was, laat staan dat hij in Hem kon geloven (wat volgens Tom een essentiële voorwaarde is om genezing te kunnen ontvangen).
• “Toen de zon onderging, brachten allen die zieken hadden, door allerlei kwalen gekweld, deze zieken bij Hem; en Hij legde ieder van hen de handen op en genas hen.”… “Toen het dag geworden was, ging Hij naar buiten en begaf Zich naar een eenzame plaats. De menigten zochten Hem en kwamen bij Hem en probeerden Hem tegen te houden, opdat Hij niet van hen weg zou gaan. Maar Hij zei tegen hen: Ik moet ook andere steden het Evangelie van het Koninkrijk van God verkondigen, want daarvoor ben Ik uitgezonden.”… “Het gerucht over Hem verspreidde zich echter des te meer en een grote menigte kwam bijeen om Hem te horen en door Hem genezen te worden van hun ziekten. Maar Hij vertrok naar de woestijnen en bad daar.” – Luk. 4:40, 42-43; 5:15-16. Genas Jezus allen? Nee, in dit geval liet hij er velen ziek achter.

Probeer ik nu te zeggen dat Jezus niet iedereen wil genezen? Nee, alleen wel dat het voor de een in dit leven zal plaatsvinden en voor een ander wanneer Hij terugkomt en alle dingen nieuw maakt, zoals we lezen in Openbaring 20:4.

Toms uitgangspunt is dus onjuist. Op z’n minst een heel stuk genuanceerder…

Foutief uitgangspunt #2: God wil je altijd, nu, genezen

Maar er is wel een voorwaarde, nou, zeven om precies te zijn. Op de achterkant van het boek staat: ‘Tom geeft in dit boek zeven stappen die nodig zijn om Jezus aan te raken. Veel mensen slaan een aantal van deze belangrijke stappen over en ontvangen daardoor nooit hun genezing’. Wat Tom hiermee bedoeld is dat je je genezing kunt verdienen… Ergens begint er bij mij nu een ‘rood religie’ lampje te branden. Iets wat je moet verdienen is geen genadegave meer maar iets waar je denkt recht op te hebben, tenminste, als je alle stappen perfect hebt doorlopen… En laat dat nu nét de kernboodschap van het Evangelie zijn: jij kunt het niet! Alleen Jezus kan dat. Was het niet door geloof alleen, door genade alleen, door de Schrift alleen, door Christus alleen en enkel en alleen voor de glorie van God? ‘Want uit genade bent u zalig geworden, door het geloof, en dat niet uit u, het is de gave van God; niet uit werken, opdat niemand zou roemen’ (Ef. 2:8-9). Maar in Toms systeem kun je zeggen ‘kijk, ik heb de zeven stappen goed gedaan en heb nu mijn genezing verdient’. 

Maar Tom gaat rustig verder en schrijft stellig dat deze stappen altijd werken. Voor iedereen (bijv. p. 17). Hij stelt dit omdat God namelijk geen aanziens des persoons heeft. Tom verwijst naar Handelingen 10:34 waar Petrus zegt dat ‘God niet iemand om de persoon aanneemt’. Hij omschrijft dit als het fundament waar de zeven stappen op zijn gebouwd (titel p. 17). Helaas is dit een subliem voorbeeld van hoe Tom met de Bijbel omgaat. Hij rukt de betekenis van één vers compleet uit de context. Want wat is de context? Dit vers speelt zich namelijk af in het verhaal van Cornelis en Petrus. Hoe God aan Petrus liet zien dat Hij ook de heidenen wil redden. Dat de verlossing van het Evangelie van Jezus niet alleen voor de joden is maar voor alle volken. De belofte die dan ook direct aan deze geschiedenis wordt gekoppeld is niet ‘lichamelijke genezing, nu’ maar ‘dat ieder die in Hem geloof, vergeving van zonden ontvangen zal door Zijn Naam’ (Hand. 10:43). Het gaat hier dus niet om genezing zonder aanziens des persoons maar om vergeving van zonden zonder aanziens des persoons.

Toms fundament blijkt geen Bijbelse grond te hebben…  

Foutief uitgangspunt #3: de oorsprong van ziekte is satan

Tom stelt klip en klaar dat de oorsprong van ziekte altijd bij satan ligt (o.a. p. 69, 71 en 109). En het is belangrijk om dit zo stellig te stellen als je een theologie uitdraagt waarin God iedereen, nu, wil genezen. Immers, Jezus heeft satan overwonnen en daarmee ook alles wat satan ons kan aandoen. Maar als ziekte ook veroorzaakt kan worden door andere zaken wordt het een stuk lastiger.. Voor zover ik het kan overzien kan ziekte door drie zaken veroorzaakt worden:

1. De gebrokenheid van de schepping (Rom. 8:20-23)

“Want de schepping is aan de zinloosheid onderworpen, niet vrijwillig, maar door hem die haar daaraan onderworpen heeft, in de hoop dat ook de schepping zelf zal bevrijd worden van de slavernij van het verderf om te komen tot de vrijheid van de heerlijkheid van de kinderen van God. Want wij weten dat heel de schepping gezamenlijk zucht en gezamenlijk in barensnood verkeert tot nu toe. En dat niet alleen, maar ook wijzelf, die de eerstelingen van de Geest hebben, ook wijzelf zuchten in onszelf, in de verwachting van de aanneming tot kinderen, namelijk de verlossing van ons lichaam.”

Romeinen 8:20-23

2. Zondig gedrag (bijv. Gehazi, die gestraft werd met melaatsheid (2 Kon. 5) en Elymas met blindheid (Hand. 13:6-12) en de man in Joh. 5:14-15; 1 Kor. 11:27-31)
3. Satan (bijv. Mark. 9 over de maanzieke knaap, dat hij een stomme geest heeft, die hem aangrijpt en scheurt en schuimt. In Luk. 7:21 staat, dat velen met ziekten en kwalen en boze geesten tot Jezus kwamen. Luk. 13:16 lezen we van een lamme vrouw, die door Satan zestien jaar gebonden is, terwijl de doorn in Paulus’ vlees (2 Kor. 12:7), wordt toegeschreven aan een engel des Satans, die hem met vuisten sloeg)

Nu zou je nog kunnen beargumenteren dat de bron-oorzaak bij de eerste twee ook satan is omdat hij Adam en Eva, en ons vandaag de dag, tot zonde probeert te verleiden. Dit zou dan betekenen dat wij slachtoffers van satan zijn geworden. Dat satan schuldig is en wij dus slachtoffer. Op deze manier zou je inderdaad kunnen vasthouden aan het idee dat ziekte altijd van satan komt. Maar deze gedachtegang is in zijn geheel vreemd aan de Bijbel. De Bijbel spreekt overduidelijk over onze schuld (Lev. 5:5; 5:17; 2 Kron. 28:10; Dan. 9:4; Hos. 14:3; Matt. 6:12; Mark. 3:29; Hand. 19:18; Rom. 2:1; 5:6, Jak. 2:10 en vele andere teksten). Nergens in de Bijbel wordt er gezegd dat we onschuldig en slechts slachtoffers van satan zijn.  

“En vergeef ons onze schulden gelijk ook wij vergeven onze schuldenaren”

Mattheus 6:12

Met andere woorden: ziekte, de dood en de gebrokenheid van deze wereld heeft zijn intrede gehad bij de zondeval in Genesis 3 waar satan een rol heeft gespeeld maar waar de mens (ook) schuld heeft. Concreet betekend dit dat we soms ziek worden als een gevolg van deze gebrokenheid en niet specifiek door een zonde in ons leven of een gerichte aanval van satan.

Toms antwoorden op de ‘genezingsvraagstukken’

Op pagina 169 stelt Tom dat ‘alle vraagstukken in Jezus opgelost worden’. In zekere zin klopt dit natuurlijk. Maar het is bijna hilarisch om te lezen hoe hij dit uitwerkt. Op pagina 171 schrijft hij het volgende:

‘Ik sprak eens op een Bijbelschool over het onderwerp genezing, toen één van de studenten woedend werd op mij. De jonge vrouw beet me toe: ‘Jij zegt dat God áltijd iedereen wil genezen, maar mijn oom is dominee en heeft kanker en wel honderd mensen hebben voor hem gebeden en hij is nog steeds ziek!’…

Waarop Toms antwoord is:

‘Als Jezus zelf nu de kamer van je oom binnen zou lopen om hem handen op te leggen voor genezing, zou hij dan wel genezen?’ ‘Ja, dan wel’, gaf de vrouw toe. ‘Dan is dat de wil van God’, zei ik.’  

De verdraaiing zit m in het woordje ‘als’: als God dit of dat, gebeurt het dan? Ja, natuurlijk! Maar dat geld ook andersom: als God niet dit of dat doet, gebeurt het dan niet? Natuurlijk niet. God is God en Hij bepaalt wat wel en wat niet, toch? Dus in dit specifieke geval: als Jezus net als in Lukas 4 en 5 vertrokken was, zonder bij haar oom langs gegaan te zijn, dan betekend dat, in de gedachtegang van Tom, dat het niet Gods wil is om haar oom te genezen.

Het is een absurd simplistische manier van denken.   

Maar laten we de ‘genezingsvraagstukken’ er maar eens bij pakken.

Over Trofimus

In 2 Tim. 4:20 lezen we: ‘Erastus is in Korinthe gebleven en Trofimus heb ik in Milete ziek achtergelaten.’ Toms redenatie is dat het Griekse woord voor ‘ziek’ ook ‘zwak’ of ‘verzwakt’ kan betekenen. Alsof dat niet met je lichamelijke gesteldheid heeft te maken. En al zou dat wel zo zijn, schrijft Tom: ‘als Jezus… dan…. Dat is Gods wil’. Met andere woorden: Paulus en Trofimus hebben de zeven stappen niet goed doorlopen… Eigen schuld, dikke…

Over Timotheus

In 1 Tim. 5:23 schrijft Paulus aan Timotheus: ‘drink niet langer alleen water, maar gebruik een kleine hoeveelheid wijn voor uw maag en veelvuldige kwalen.’ Tom legt hier uit dat de problemen met zijn maag en andere kwalen kwamen doordat het water in die tijd vaak verontreinigd was. Het gebruik van een kleine hoeveelheid wijn lost dit probleem op. God geeft in dit geval dus genezing door een praktische instructie. Geen gebedsgenezing want de oorzaak van de kwalen blijft dan bestaan en binnen de kortste keren zijn je kwalen weer terug…

Met andere woorden: als je het zelf kunt oplossen dan moet je dat ook doen. In dat geval geen gebedsgenezing. Dat is de logica van deze uitleg, toch? Ik zou zeggen, vraag God om genezing en leef zo gezond mogelijk! Maar om met zijn eigen logica te breken stelt Tom twee zinnen later dat ‘God wil mensen genezen van knie- of rugklachten, maar als dit veroorzaakt wordt door overgewicht is het ook wijs om af te vallen.’ Nu is het opeens een ‘en’ ‘en’ in plaats van ‘het is tijd om af te vallen, dan zullen je knie- of rugklachten ook voorbij gaan.

Over Job

Tja, hoe vat ik Toms kijk op het verhaal van Job nu eens samen in het kader van genezing? Hij concludeert dat het verhaal van Job ons leert dat God genezing en voorspoed voor ons in petto heeft, voor dit leven (p. 180). Er gaat in zijn behandeling veel fout, te veel om op te noemen. Zo stelt hij dat niet God het initiatief nam om Job onder satans aandacht te brengen maar dat het allemaal satans werk is (p. 176, 177). Maar het is natuurlijk God die door Job een megapunt maakt, namelijk dat Hij genoeg is! Ja, het is satan die Job uiteindelijk aanvalt maar alleen nadat God hem daar toestemming voor had gegeven. Tom stelt dat satan alle macht op de wereld al had en met Job kon doen wat hij wilde. Immers, Jezus had satan nog niet verslagen (p.176). Dit is natuurlijk absurd. Keer op keer zien we overduidelijk dat God ook in de tijd van het Oude Testament alle macht heeft. En dat is niet anders in het verhaal van Job.

“Toen zei de HEER tegen hem: ‘Luister, doe met hem wat je wilt, maar spaar zijn leven”

Job 2:3

Met andere woorden: God bepaalt wat satan wel en niet kan en mag.

Tom komt heel dicht bij de Bijbelse visie op het verhaal van Job als hij het principe van tekstvergelijking probeert toe te passen. Hij gaat naar het enige tekstgedeelte in het Nieuwe Testament waar over Job gesproken wordt. Jakobus 5:11:

“Degenen die standhielden prijzen we gelukkig! U hebt gehoord hoe standvastig Job was, en u weet welke uitkomst de Heer gaf; de Heer is immers liefdevol en barmhartig.”

Jakobus 5:11

Ah, maar nu begrijpen we het verhaal van Job. De Heer is liefdevol en barmhartig en geeft ook ons uitkomst, namelijk genezing, voorspoed en herstel. En in dit leven op aarde wel te verstaan!

Uhh…, dat is niet helemaal het juiste antwoord. Vers 7 geeft ons raad:

“Wees daarom geduldig, broeders, tot de komst van de Heere. Zie, de landbouwer verwacht de kostbare vrucht van het land, en heeft daarbij geduld, totdat het de vroege en late regen zal hebben ontvangen.”

Jakobus 5:7

Ah, we worden opgeroepen om geduldig te zijn totdat de Heere komt. Dus geduldig volharden totdat Jezus terugkomt. Maar Jezus kan vandaag toch ook tot mij persoonlijk komen?, redeneert Tom. Maar hier wordt toch echt de wederkomst bedoeld. Anders is geduld en standvastig blijven niet meer nodig.

Maar als we dan toch vanuit het Nieuwe Testament naar de ‘geloofshelden’ in het Oude Testament kijken dan is het volgende tekstgedeelte ook erg waardevol:

“Zij hebben door het geloof koninkrijken overwonnen, gerechtigheid in praktijk gebracht, beloften verkregen, muilen van leeuwen gesloten. Zij hebben de kracht van het vuur geblust, zij zijn aan de scherpte van het zwaard ontkomen, zij hebben in zwakheid kracht ontvangen, zij zijn machtig geworden in de oorlog, legers van vreemden hebben zij op de vlucht gejaagd. Vrouwen hebben hun doden teruggekregen door opstanding uit de dood. Maar anderen zijn gefolterd en namen de aangeboden verlossing niet aan, opdat zij een betere opstanding verkrijgen zouden. En weer anderen hebben spot en geselslagen verdragen, ja zelfs boeien en gevangenis. Zij zijn gestenigd, in stukken gezaagd, in verzoeking gebracht, met het zwaard ter dood gebracht. Zij hebben rondgelopen in schapenvachten en geitenvellen. Zij leden gebrek, werden verdrukt en mishandeld. De wereld was hen niet waard. Zij dwaalden rond in afgelegen plaatsen en verbleven op bergen, in grotten en in holen in de aarde.”

Hebreeën 11:33-38

Het perspectief, de blik is gericht op de hemelse, eeuwige erfenis. De rest van de Bijbel spreekt daar ook boekdelen over:

“Wij weten immers dat, wanneer ons aardse huis, deze tent, afgebroken wordt, wij een gebouw van God hebben, een huis niet met handen gemaakt, maar eeuwig in de hemelen. Want in deze tent zuchten wij ook, en verlangen wij er vurig naar met onze woning die uit de hemel is, overkleed te worden,”

2 Korintiërs 5:1-2

“Daarom verliezen wij de moed niet; integendeel, ook al vergaat onze uiterlijke mens, toch wordt de innerlijke mens van dag tot dag vernieuwd. Want onze lichte verdrukking, die van korte duur is, brengt in ons een allesovertreffend eeuwig gewicht van heerlijkheid teweeg. Wij houden onze ogen immers niet gericht op de dingen die men ziet, maar op de dingen die men niet ziet; want de dingen die men ziet, zijn tijdelijk, maar de dingen die men niet ziet, zijn eeuwig.”

2 Korintiërs 4:16-18

“een onvergankelijke, onbevlekte en onverwelkbare erfenis, die in de hemelen bewaard wordt voor u. U wordt immers door de kracht van God bewaakt door het geloof tot de zaligheid, die gereedligt om geopenbaard te worden in de laatste tijd. Daarin verheugt u zich, ook al wordt u nu voor een korte tijd – als het nodig is – bedroefd door allerlei verzoekingen, opdat de beproeving van uw geloof – die van groter waarde is dan die van goud, dat vergaat en door het vuur beproefd wordt – mag blijken te zijn tot lof en eer en heerlijkheid, bij de openbaring van Jezus Christus.”

1 Petrus 1:4-7

“Zo zal ook de opstanding van de doden zijn. Het lichaam wordt gezaaid in vergankelijkheid, het wordt opgewekt in onvergankelijkheid. Het wordt gezaaid in oneer, het wordt opgewekt in heerlijkheid. Het wordt gezaaid in zwakheid, het wordt opgewekt in kracht. Een natuurlijk lichaam wordt gezaaid, een geestelijk lichaam wordt opgewekt. Er is een natuurlijk lichaam en er is een geestelijk lichaam.”

1 Korintiërs 15:42-44

Ik kan nog veel andere punten in het boek behandelen maar ik geloof dat het zo wel duidelijk is. Dit boek heeft een wereldse, vleselijke agenda: gezondheid en voorspoed in dit leven. En ik durf zover te gaan door te zeggen dat de Bijbel én God hiervoor misbruikt worden. Ik vrees dat,

“zoals de slang met zijn sluwheid Eva verleid heeft, zo misschien ook uw gedachten bedorven worden, weg van de eenvoud die in Christus is. Want als er iemand komt die een andere Jezus predikt, die wij niet gepredikt hebben, of als u een andere geest ontvangt dan die u ontvangen hebt, of een ander evangelie, dat u niet aangenomen hebt, dan verdraagt u dat best.’

2 Korintiërs 11:2-3

Here, U hebt alle macht! Alstublieft: geef genezing. Maar als U een andere weg voor mij heeft, geef dan de vervulling met en de kracht van Uw Heilige Geest om die weg tot Uw eer en glorie te gaan. Komt U maar tot Uw doel. Amen