Ze zit in mijn kantoor en de tranen lopen over haar wangen. Twee jaar geleden stierf haar moeder in het hospice terwijl zij thuis lag te slapen. Ze probeerde een goede nachtrust te pakken nadat ze dagenlang aan haar moeders bed had gezeten. “Ik kan mezelf gewoon niet vergeven. Ik liet haar alleen sterven. Ik wist dat ik daar had moeten zijn, maar ik was egoïstisch. Dit kan ik mezelf nooit vergeven.”
Tientallen hebben vergelijkbare gevoelens met me gedeeld. Herkenbaar? Welke schuldgevoelens draagt jij met je mee? Welke lasten drukken jou teneer omdat je jezelf niet kunt vergeven? Maar als Christus je heeft vergeven, is het dan nog wel nodig dat je jezelf ook nog moet vergeven?
Velen zijn vastgelopen omdat ze zichzelf niet kunnen vergeven. Mijn vriend is niet alleen. En ze ervaart het alsof ze gevangen zit. En omdat ze haar moeder nooit vergeving zal horen uitspreken, heeft ze het gevoel dat ze zichzelf niet van deze schuld kan bevrijden.
Wat zegt de Bijbel?
Hoe komt het dat je jezelf niet van je zonden kunt bevrijden? Is het te zwaar om het van je af te tillen? Omdat je weet dat je ten diepste niet veranderd bent? Omdat de rimpeleffecten van je zonde niet teruggedraaid kunnen worden?
Gelukkig heb ik goed nieuws – ontzettend goed nieuws! Je hoeft jezelf niet te vergeven, omdat je jezelf niet kunt vergeven.
Ik weet het, dit antwoord klinkt vreemd, misschien zelfs wel buitenaards. Onze hedendaagse therapeutische cultuur vertelt ons namelijk dat jezelf vergeven niet slechts een onderdeel is, maar dat het het allerbelangrijkste element is bij vergeving. Psychotherapeut Beverly Engel schreef in Psychology Today: ‘Ik geloof dat jezelf vergeven de meest krachtige stap is die je kunt nemen om jezelf te ontdoen van slopende schaamte.’ Maar hier is de cruciale vraag voor christenen: kun je een voorbeeld in de Bijbel aanwijzen waar iemand zichzelf vergeeft?
De categorie zelfvergeving komt in de Bijbel niet voor. En wat is dat een bevrijdende waarheid! Je schaamte en schuld hangen dus niet af van je eigen vermogen om jezelf te vergeven.
Twee soorten vergeving
Er zijn twee – en alleen deze twee – Bijbelse categorieën van vergeving: de vergeving van anderen en de vergeving van God. Horizontaal en verticaal.
Horizontale vergeving markeert ons als christenen. Maar daarnaast is het vergeven en zoeken van vergeving van anderen niet optioneel. Paulus schrijft:
Kleedt u zich dan, als uitverkorenen van God, en geliefden, met innige gevoelens van ontferming, vriendelijkheid, nederigheid, zachtmoedigheid, geduld. Verdraag elkaar en de een de ander, als iemand tegen iemand anders een klacht heeft; zoals ook u heeft, zo moet ook u doen. (Kol. 3:12-13)
Het is niet genoeg om vergeving van God te vragen; we moeten ook vergeving vragen aan diegenen die wij iets hebben aangedaan.
Hoe belangrijk horizontale vergeving ook is, fundamenteler is de verticale vergeving, die alleen van God komt. Na de gruwelijke, dubbele, zonde van overspel en moord tegen Batseba en Uria, roept David uit tot God: “Tegen U, U alleen, heb ik gezondigd!” (Ps. 51:6). Hoe kan David dit zeggen? Minimaliseert hij hiermee niet zijn gruwelijke zonden tegen Uriah en Batseba?
Nauwelijks.
David realiseert zich dat zijn horizontale zonde vreselijk is maar dat het verticaal nog veel erger is. Hij heeft zijn Schepper en de Schepper van Uria en Batseba diep beledigd door het ene leven te denigreren en het andere uit de weg te ruimen. Hij heeft zijn rechtvaardige, verbondsGod beledigd met zijn slechte, verbondsbrekende acties.
Zing! Want je bent vergeven.
Weet je waar David nooit doorheen gegaan is? Een proces van zelfvergeving. Hij heeft zich geen seconde bezig gehouden met het idee dat hij zichzelf zou moeten vergeven of dat hij, terwijl hij vergeving van God zoekt, zichzelf moest kastijden om volledig van zijn zonde bevrijd te worden. Nee, David zou de moderne therapeutische wetenschap hoogstwaarschijnlijk shockeren met het korte tijdsbestek waarna hij zich bevrijd voelt. Hij geeft zelfs toe dat, eenmaal vergeven, hij het lef zal hebben om te zingen: “Red mij van bloedschulden, o God, God van mijn heil, dan zal mijn tong vrolijk zingen van Uw ” (Ps. 51:16).
Ervaar jij deze vrijheid? Heb jij de volledige vergeving van God ooit zo diep gevoeld dat je er met vreugde over moest zingen?
Verticale vergeving stelt je in staat om de kracht en bevrijding die door het kruis komt te ervaren – waarna je weer terug gestuurd wordt naar het horizontale vlak om vergeving te geven en te ontvangen.
Beste mede-zondaar, plagen schuldgevoelens je? Zoek dan de vergeving van degenen tegen wie je hebt gezondigd. Zoek vergeving van God, je Redder, die je vrijgekocht heeft door de dood van van Zijn zoon Jezus. En zing! Vier je vergeving en geniet van je vrijheid.
Dit is een vertaling van het artikel ‘Say No to the Gospel of Self-Forgiveness‘ van John Beeson. John serves as co-lead pastor at New Life Bible Fellowship in Tucson, Arizona. He attended Gordon College and Princeton Theological Seminary, and is married with two kids. He blogs at The Bee Hive.
Auke Rienstra 