Vragen stellen is belangrijk! Het kan ons op krachtige wijze helpen om te groeien in ons geloof in, vertrouwen op en kennis over onze hemelse Vader. Maar helaas kunnen ze net zo goed gebruikt worden om waarheden op een neerbuigende manier af te breken. Vraag het maar na bij Eva.
Rob Bell houdt zich veel bezig met het stellen van vragen maar met wat voor antwoorden hij ook komt. Hij laat je met nog meer vragen in verwarring achter..
In zijn boek: ‘En de meeste van deze is … LIEFDE: een confronterend boek over hemel en hel’ zet hij de volgende vraag centraal: ‘Laat een liefdevolle God mensen werkelijk voor altijd lijden in de hel?’
Een dodelijke verdraaiing van het evangelie
Rob Bell draait er in de beginpagina’s niet omheen. Hij schrijft: ‘de rode draad is zoekgeraakt, en het wordt tijd die weer op te pakken.’ en dat
‘miljoenen mensen zijn onderwezen in de leer dat een select groepje christenen de eeuwigheid zal doorbrengen op een vredige, vreugdevolle plek (de hemel), terwijl het overige deel van de mensheid voor altijd gestraft en gepijnigd wordt in de hel, zonder enig uitzicht op betere tijden. Velen hebben ondubbelzinnig te verstaan gekregen dat deze overtuiging een centrale waarheid is van het christelijk geloof, en dat het verwerpen van deze waarheid in feite neerkomt op het verwerpen van Jezus.’
Maar zegt Bell:
‘Dat is misleiding. Dat is vergif. En uiteindelijke doet het de spontane verspreiding van Jezus’ boodschap van liefde, vrede, vergeving en vreugde, die onze wereld zo wanhopig hard nodig heeft, compleet de das om.’
Misschien wil je deze twee aanhalingen nog een keer lezen. Hij zegt dit echt en het betekend precies wat er staat…
Is de hel een toekomstige of tegenwoordige realiteit?
Hel lijkt in de ogen van Bell meer te maken te hebben met wat we elkaar als mensen aandoen dan wat wij als mensen God hebben aangedaan. Bell probeert duidelijk te maken dat Jezus’s waarschuwingen over de hel alleen tijdelijk zijn. De hel is vooral een realiteit in de tegenwoordige tijd, in wat we elkaar (nu) aandoen in plaats van een tegenwoordige én toekomstige, eeuwige, realiteit.
” ‘Hel’ is een woord dat staat voor het intense, omvangrijke, vreselijke onheil als gevolg van de diep in ons hart sluimerende geheimen die de weg plaveiden voor de massale, maatschappijbrede ineenstorting en chaos die ontstaan als we nalaten om in Gods wereld op Gods manier te leven.”
Er is geen vuur, en geen toorn. In ieder geval niet die van buiten onszelf komt. Ontkent Bell dus het bestaan van de hel? Hij zou zeggen van niet, ik van wel. Hij bevestigd het bestaan van de hel, maar pas nadat hij het geherdefinieerd heeft. En dat is niets minder dan het op een slimme manier te ontkennen.
Exegetische gymnastiek
Door het hele boek heen doet Bell aan exegetische gymnastiek waarbij hij Bijbelse contexten en betekenissen van woorden tot buiten zijn grenzen trekt. Dit doet hij ook bij het korte Griekse woordje aion wat cruciaal blijkt te zijn voor zijn hele pleidooi.
Terwijl dit woordje normaal gesproken met “eeuwig” of “voor altijd” vertaald wordt maakt Bell een pleidooi om het met “tijdperk” of “periode,” met een begin en een einde (p. 66) of met “intensiteit van ervaren” te vertalen. En op basis hiervan beredeneerd Bell, aan de hand van de parabool van de schapen en de bokken (Matt. 25:31-46), dat eeuwig oordeel niet eeuwig is maar dat het een intense periode van snoeien/trimmen is.
De moeilijkheid van de betekenis van aion zit m hierin: het kan zeker “tijdperk” of “periode” betekenen. Maar zeer zeker ook ‘eeuwig’ en ‘voor altijd’. Wat belangrijk is, is dat we de context laten bepalen welke betekenis er bedoeld wordt. Als we ervan uitgaan dat het ‘periode’ of ‘tijdperk’ betekend dan moeten we we dit ook toepassen op bijvoorbeeld Joh. 3:16 waar hetzelfde woord wordt gebruikt. Laten we zien wat er dan gebeurd:
Want zo lief heeft God de wereld gehad, dat Hij Zijn eniggeboren Zoon gegeven heeft, opdat ieder die in Hem gelooft, niet verloren gaat, maar een periode van leven heeft.
Opeens een stuk minder bemoedigend dan ik me herinner van de laatste keer dat ik het in de Bijbel las…
Het goede nieuws is beter dan dat
Dan schrijft Bell nog behoorlijk wat pagina’s vol rondom de overtuiging van de overgrote meerderheid van christenen in de geschiedenis dat, in Bell’s woorden, ‘we dit leven en alleen dit leven hebben om een keuze voor Jezus te maken’ (p. 115). Volgens Bell is dit een compleet verkeerde voorstelling van de Bijbelse waarheid.
Terwijl hij dit onderwerp verder behandeld gaat hij zelfs zover om, aan de hand van 1 Tim. 2:4 (waar staat dat God ‘wil dat alle mensen worden gered en de waarheid leren kennen’), de volgende vraag te stellen om te reflecteren op de traditionele, orthodoxe visie op hel:
Hoe groot is God?
Groot genoeg om te bereiken wat Hij zich heeft voorgenomen,
of redelijk groot,
gemiddeld groot,
meestal groot,
maar wat betreft het lot van miljarden:
niet volkomen groot.
Min of meer groot.
Enigszins groot.
Een God die het toe zou staan dat mensen naar de hel gaan is in de ogen van Bell geen groot God. Maar God is groot en daarom gelooft Bell dat Gods liefde op den duur zelfs het meest verstokte hart zal doen smelten (p. 117-118).
En de meeste van deze is … liefde
Als dit boek Bell’s visie op hemel en hel representeert dan maakt het duidelijk dat Bell een voorstander is van een soort ‘christelijke alverzoeningsleer’. Hij zou dit naamplaatje zelf waarschijnlijk niet op willen plakken, zoals hij dat waarschijnlijk met geen enkel naamplaatje zou doen. Maar als het klinkt als een … en het spreekt als een … en het doet uitspraken als een … dan is het op een gegeven moment wel duidelijk.
Zodra de deur open gaat voor moslims, hindoes, boeddhisten en baptisten, krijgen veel christenen het Spaans benauwd en gaan ze zeggen dat Jezus er dan dus niet meer toe doet, dat het kruis irrelevant is, dat het niet uitmaakt wat je gelooft, et cetera.
Onwaar.
Onovertroffen, ondubbelzinnig, onwankelbaar onwaar. (p. 162)Wat Jezus doet, is proclameren dat Hij,
en alleen Hij,
de redder is van alle mensen.En dan laat Hij de deur open. Wijd open. Hij laat de deur wijd open voor alle mogelijke mogelijkheden. Jezus is zo beperkt als Zichzelf en zo alomvattend als het universum. (p. 162)
…
Mensen komen op alle mogelijke manieren tot Jezus. (p. 165)
…
Soms gebruiken ze Zijn naam,
soms ook niet. (p. 166)…
Er zijn mensen die bij de naam ‘Jezus’ een enorme ballast ervaren. Wanneer ze dan het mysterie ontmoeten dat in de hele schepping aanwezig is – genade, vrede, liefde, aanvaarding, genezing, vergeving – is het laatste wat in hen opkomt dit Jezus te noemen. (p. 166).
…
Wat we Jezus keer op keer zien doen – terwijl Hij ons voortdurend herinnerd aan de ernst van het volgen van Hem, leven zoals Hij, en vertrouwen op Hem – is het verbreden van de reikwijdte en actieradius van Zijn reddingswerk. (p. 166)
Dit is wat we kennen als christelijke alverzoeningsleer. Het is verdrietig dat we dit moeten constateren…
Christenen hebben niet nog meer verwarring nodig. Wat ze nodig hebben is duidelijkheid. Er zijn leraren nodig die de Bijbelse waarheden met duidelijkheid onderwijzen, hoe moeilijk die waarheden soms ook mogen zijn.
Liefde overwint: ja, absoluut! Maar niet de liefde waar Bell het over heeft. De liefde waar Bell het over heeft is een halve waarheid, die halverwege de waarheid stopt. Een liefde die niet verder gaat dan ‘want zo lief heeft God de wereld gehad’ en de rest van de zin weglaat. Of op z’n minst gezegd niet de aandacht aan de tweede helft geeft die het verdiend.
De winnende liefde is de ongelofelijke liefde waar we over lezen in Rom. 5:8 ‘God echter bevestigt Zijn liefde voor ons daarin dat Christus voor ons gestorven is toen wij nog zondaars waren’ of in Jes. 48:9; Ez. 20:9, 14, 22, 44, 36:22; Joh. 17:1-5 waar we lezen dat God onze plaats inneemt, niet in de eerste plaats omdat Zijn liefde voor ons zo groot is maar omdat Hijzelf zo groot is.
Dát is liefde die overwint en ons motiveert om onze naaste lief te hebben en ze de héle waarheid te vertellen. Om ze te waarschuwen voor het komende oordeel en om er bij ze op aan te dringen Gods genade in en door het werk van Jezus te erkennen.
Gebruikte bronnen:
Gerelateerde artikelen:
Geen liefde zonder toorn
Auke Rienstra 